تعادل کار و زندگی شخصی
تعادل کار و زندگی شخصی چالشی‌ست که تقریبا همه‌ی شاغلان با آن روبرو هستند. مسلما زمانی که تعادل کار و زندگی شخصی به هم خورده و مسائل کاری و خانوادگی در هم آمیخته شوند فرد در هر دو بخش دچار مشکل و سردرگمی شده و اثرات منفی آن، هم در محیط کار و هم در محیط خانواده نمود پیدا خواهد کرد. دستیابی به این هدف مهم، یعنی تعادل بین کار و زندگی شخصی ، بستگی به شرایط فیزیکی و روانی هر انسان دارد و عواملی مانند سن وسال، تغییرات شرایط کاری، پیشرفت تکنولوژی و مدیریت ضعیف می‌تواند بر آن تاثیرگذار باشد.
اهمیت تعادل کار و زندگی
زمانی که کارمندان احساس کنند کنترل زندگی شخصی خود را در دست دارند می‌توانند با مدیران خود روابط بهتری داش
ته و مرز بین مسائل کاری و زندگی خانوادگی را به خوبی درک خواهند کرد. کارمندان متعادل دارای اشتیاق و انگیزه‌ی بیشتری نسبت به سایرین بوده و با همکاران و مدیران خود کمتر دچار مشکل می‌شوند. سازمان‌هایی که به موضوع تعادل کار-زندگی اهمیت می‌دهند برای کارمندان جذاب‌تر بوده و سطح رضایت و بهره‌وری آنها در مقایسه با رقیبانشان بسیار بالاتر است.
در ادامه به نکاتی اشاره خواهد شد که به مدیران این امکان را می‌دهد که بدون اتلاف وقت و انرژی، محیط کاری پویاتری برای کمک به کارمندان خود برای دستیابی به تعادل کار و زندگی شخصی فراهم سازند.
امکانات ورزشی
هر انسان بالغ برای داشتن تن و روان سالم‌تر نیازمند حداقل 30 دقیقه فعالیت ورزشی در طول روز است. این روزها تقریبا در نزدیکی هر شرکت؛ باشگاه‌ها و پارک‌هایی که بتوان دقایقی در آنها ورزش کرد وجود دارند، بنابراین فراهم آوردن شرایطی که کارمندان بتوانند طبق علایق خود بخشی از ساعات کاری خود را به ورزش بپردازند کار سختی به نظر نمی‌رسد. مثلا مدیران می‌توانند با ثبت نام کارمندان خود در نزدیک‌ترین باشگاه ورزشی از آنها بخواهند تا قبل از شروع کار یا هر زمانی که برای سازمان مناسب‌تر باشد به فعالیت ورزشی پرداخته و اثرات مثبت آن را پس از مدت کوتاهی در ایجاد تعادل کار و زندگی مشاهده کنند.
مطالعه مقاله ورزش کارمندان پیشنهاد میشود ...
خدمات مراقبت از کودکان
مسلما وظایف و دغدغه‌ی والدین در قبال فرزندان با شروع کار روزانه پایان نمی‌یابد. این فکر مشغولی غیر ارادی بی‌شک در پایین آمدن تمرکز کارمندان علی‌الخصوص مادران شاغل تاثیرگذار است. استخدام مربیان نگهداری کودک، در صورتی که سازمان شما شرایط محیطی و مالی آن را داشته باشد، می‌تواند بهترین راهکار برای حل این مساله باشد. شاید در نگاه اول هزینه‌‌ی این کار برای شما غیر معقول به نظر برسد اما تاثیرات آن در بلندمدت در رسیدن به تعادل کار و زندگی کارمندان برای شما مشهود و مطلوب خواهد بود.
تفریح
قبلا در مقاله سرو غذای شرکت با چاشنی شادی کارمندان به دلایل اهمیت و شیوه های رسیدن به این موضوع پرداختیم. و گفتیم که یکی از بهترین راه‌هایی که باعث بالا رفتن روحیه و انگیزه‌ی کارمندان و برقراری تعادل کار و زندگی شخصی آنها میشود اختصاص زمانی برای خوشگذرانی و تفریح در بیرون از محیط سازمان است. مثلا دعوت از کارمندان برای صرف ناهار در یک رستوران و یا حتی نوشیدن فنجانی قهوه در یک کافه‌ی دنج. این کار باعث میشود کارمندان در فضایی خارج از محیط کار فرصت گپ و گفت و آشنایی بیشتر با یکدیگر را پیدا کنند و در ساعات کاری بیشتر روی انجام امور و رسیدگی به آنها تمرکز کنند. برگزاری جشنی کوچک برای سالگرد تولد کارمندان، مهمانی‌های شرکتی که می‌توان برای تهیه غذا از یک تهیه غذای شرکتی خوشنام استفاده کرد و یا حتی گذراندن ساعتی با همکاران در نزدیک‌ترین پارک، می‌تواند تاثیری بیش از تصور شما در بهبود تعادل کار و زندگی کارمندان داشته باشد.
توجه ویژه به کارمندان مسن
کاهش استرس جهت بالا بردن راندمان کاری هدف اصلی ایجاد تعادل کار و زندگی است. شاید مواردی که تا الان گفته شد برای کارمندان مسن سازمان خیلی جذاب و برانگیزاننده نباشد، چراکه آنها خلق و خویی سنتی‌تر داشته و کار در محیط‌های نو و مدرن برای آنها سخت‌تر است. ضمن این‌که با نزدیک شدن به زمان بازنشستگی، ممکن است انگیزه‌ی کافی برای ارائه‌ی بهترین عملکرد خود را از دست بدهند. پس یافتن راه حلی برای این مساله و استفاده‌ی بهینه از تجارب این دسته از کارمندان بسیار ضروری‌ست. پیشنهاداتی که در ادامه ذکر میشود نه تنها برای کارمندان مسن‌تر، بلکه به طور مستقیم و غیرمستقیم می‌تواند برای کل کارمندان شما جذاب و مفید باشد:
1-اختصاص خدمات سلامت جسمی و روانی مناسب حتی برای کارمندان پاره وقت؛ از قبیل بیمه‌های درمانی برای بیماریهای خاص
2-خدمات مالی فوق برنامه از قبیل بن خرید، پاداش حسن انجام کار و ....
3-اختصاص حتی بخشی ناچیز از سهام شرکت و سهیم کردن کارمندان در سود سازمان
4-ساعت کاری انعطاف پذیر
5-حفظ کارمندان بازنشسته به عنوان مشاور یا پاره‌وقت
6-استفاده از سیستم بازنشستگی مرحله‌ای که در آن کارمند قبل از اتمام سنوات، با کم شدن ساعت کاری تدریجا از مزایای بازنشستگی بهره‌مند میشود.
7-ترغیب کارمندان به یادگیری و آموزش در زمینه‌های مختلف از جمله فن‌آوری، اینترنت و ... و حتی برگزاری کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی به این منظور و ایجاد اشتیاق و امید بیشتر و کمک به تعادل کار و زندگی در این دسته از کارکنان، زیرا نباید این حس در آنها به وجود بیاید که فقط با شروع دوران بازنشستگی می‌توانند به سراغ رویاهای خود بروند.
تعادل کار و زندگی : نقش غذا
توجه به دغدغه‌های کارمندان در مورد فرزندان، سلامت شخصی و افزایش سن، می تواند تعادل بیشتری میان زندگی شغلی و خانوادگی کارکنان شما به‌همراه بیاورد. در این قسمت نقش ظریف اما پررنگی را که غذای با کیفیت شرکتی می‌تواند در ایجاد تعادل کار و زندگی بازی کند بررسی می‌کنیم.
عاملی به نام غذا
یکی از دلایل روانی در هم آمیختگی مسائل خانه و محل کار، احساس دورافتادگی‌ای است که در خانه نسبت به محل کار و در محل کار نسبت به فضای خانه در ذهن و دل کارمندان ایجاد میشود. برای غلبه بر این فشار در خانه شما تلاش می‌کنید مسائل حل نشده‌ی محیط کار را فیصله دهید و در اداره، در جستجوی آسودگی خانه هستید. در هر دو حالت ذهن به شکل نامناسبی از جایی که باشد دور میشود و به حیطه‌ی دیگری پرواز می‌کند.
عجیب نیست که غذای عالی می‌تواند حس یکپارچگی زندگی کاری و تعادل کار و زندگی شخصی را افزایش دهد. غذا لحظاتی غنی از نظر حس را برای انسان ایجاد می‌کند. غذای خوب حس چشایی، بویایی، بینایی و بساوایی را درگیر می‌کند و نوعی از زیبایی شناسی را هدف قرار می‌دهد که افراد معمولا تنها در خانه سراغ دارند.
غذا راه حلی فراموش شده برای حس دورافتادگی از خانه است و از این روست که شرکت‌های بزرگ در جعبه ابزار مدیریت منابع انسانی خود برای ایجاد تعادل کار و زندگی شخصی کارمندان ، به غذای خوب موقعیتی ممتاز می‌دهند.
نگاهی دوباره به مساله‌ی سن، از دریچه‌ی غذا
در سطرهای بالاتر به مسائل کارمندان مسن پرداختیم. اما غذای شرکتی چگونه می‌تواند به بهتر شدن اوضاع و دستیابی به تعادل کار و زندگی در این دسته از کارمندان کمک کند؟
غذا به طرز انکارناپذیری با نیازهای جسمی و روحی افراد گره خورده است. درک این حقیقت که با بالا رفتن سن، بدن فرد ملاحظات غذایی بیشتری را می‌طلبد چندان پیچیده نیست. تضعیف متابولیسم بدن و تحلیل قوای جسمانی به‌خودی خود تدارکات غذایی متفاوتی را می‌طلبد که البته در ادارات، شرکت‌ها و سازمان‌های ما کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
اما به بعد روحی-روانی رابطه‌ی سن و غذا حتی از این هم کمتر پرداخته شده است. نیاز کارمندان به غذاهای ویژه و عدم توجه کارفرمایان به این امر، حس طردشدگی و محرومیت را در کارکنان سالمند برمی‌انگیزد که ذهن او را به گریز از محل کار به سوی فضای خانه و به هم خوردن تعادل کار و زندگی شخصی اش سوق می‌دهد.
راه‌های ایجاد اشتیاق در سازمان برای دستیابی به تعادل کار و زندگی
حفظ ثبات ساختاری
بسیار مهم است که در محیط شرکت یک ساختار منظم و ثابت برقرار باشد. رعایت این اصل که کارمندان بدانند چه برنامه‌ای دارند و دقیقا چه توقعی از آنها می‌رود. کاهش اضطراب و ایجاد امنیت فکری و تعادل کار و زندگی برای کارمندان نتیجه‌ی همچین ساختاری خواهد بود .
شرکت در فعالیت‌های اجتماعی
یکی دیگر از راه‌های کمک به ایجاد تعادل کار و زندگی برای کارمندان، دادن فرصت به آنها برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی عقلانی و مفید است. مثلا می‌توان ساعاتی از برنامه کار ماهانه را، که البته به آن حقوق هم تعلق می‌گیرد، برای این‌گونه فعالیت‌های داوطلبانه در نظر گرفت.
اتاقی برای آرامش
یکی از اتاق‌های دفتر را با گلدان‌های زیبا و رنگارنگ و سایر لولزم تزئینی آراسته کنید تا هنگامی که فشار کاری یا حتی خارج از محیط کار ذهن کارمند را آزرده ساخته، به این محیط ساکت و آرامش‌بخش پناه ببرد. با کمی استراحت، یک نوشیدنی و بازگشت تمرکز، کارمند می‌تواند بقیه طول روز را با انرژی به کار خود ادامه دهد.
انعطاف در برنامه‌ی کاری
اگر کارمند شما به دلایل موجه نمی‌تواند به شرکت بیاید، به او اجازه بدهید کارهای خود را حتی‌الامکان آنلاین و در خانه انجام دهد. به عنوان مثال زمانی که فرزند یکی از کارمندان زن شما بیمار باشد یا این‌که کارمندی از روزها قبل قرار مهمی داشته که لغو آن امکان‌پذیر نیست، بگذارید به مشغله خود برسد و از او بخواهید وظایف کاری آن روزش را در منزل انجام دهد.
مشارکت در ورزش‌های دست جمعی
ورزش‌هایی مانند کوهنوردی یا بازی‌های دسته جمعی دیگری که باعث ایجاد حس همکاری و کمک و حمایت متقابل در میان افراد میشود، به ایجاد یکدلی و همبستگی در بین کارمندان سازمان شما کمک بزرگی خواهد کرد.
مرخصی تشویقی
بسیاری از سازمان‌ها هنوز هم پایبند به قوانین اداری جهت مرخصی دادن به کارمندان خود هستند. البته که این مقدار مرخصی برای 365 روز سال کافی به نظر نمی‌رسد و امکان برهم خوردن تعادل کار و زندگی را افزایش می‌دهد. مخصوصا در شرکت‌های کوچک و استارت‌آپ‌های نوپا که که کارمندان فشار کاری بیشتری دارند و زمان کم‌تری برای اختصاص به خود و علایق شخصی‌شان در اختیار دارند. می‌توان با اختصاص مرخصی تشویقی و قانون "یا برو مرخصی یا سوخت می‌شه!" به کارمند امکان داد زمانی را به خود اختصاص دهد و علایق شخصی‌اش را دنبال کند.
اختصاص زمان‌های استراحت کوتاه در طول روز
جهت حفظ سلامت روانی و بدنی کارمندان و رفع خستگی آنها، چند زمان استراحت کوتاه در طول روز در نظر بگیرید. مطمئنا بدن انسان برای هشت ساعت نشستن پشت میز و کار بی‌وقفه طراحی نشده، پس مثلا برای هر دو ساعت کار ده دقیقه وقت استراحت به کارمندان خود بدهید تا بتوانند شادابی خود را در سطح مطلوب حفظ کنند.
مرخصی بدون حقوق برای مواقع اضطراری
در زندگی هر کسی وقایع غیرقابل پیش‌بینی یا به اصطلاح موارد فورس‌ماژور وجود دارد. تولد فرزند، بیماری جدی یکی از اعضای خانواده یا مادر سالخورده‌ای که نیاز به کمک فوری فرزند خود که کارمند شما باشد دارد، یا حتی تصادف و اتفاقاتی از این دست ممکن است هر لحظه پیش بیاید. کمک به برقراری تعادل کار و زندگی کارمندان در این لحظات حساس موضوعی‌ست که هر مدیر کاردانی به آن توجه می‌کند. در این مواقع باید اجازه داد کارمند بدون این‌که دغدغه‌ی کار خود را داشته باشد تمام تمرکز خود را روی حل مساله‌ی پیش آمده بگذارد.
راهنمایی خواستن از کارمندان
چه کسی بهتر از خود کارمند می‌داند که دقیقا به چه چیزی در محیط کار نیاز دارد!؟ چه مشاوری بهتر از این!؟ اگر احساس می‌کنید که کارمندی در حال جدال برای برقراری تعادل کار و زندگی شخصی‌اش است، از او بپرسید چه تغییراتی در محیط کار می‌تواند به او کمک کند. می‌توانید با برگزاری جلسات کوچک و حتی دونفره در فواصل معین، مثل پایان هر فصل یا هر شش ماه یک بار، درباره‌ی محیط کار و یا هر موردی که فکر می‌کنید به برقراری این تعادل کمک می‌کند از کارمندان خود مشورت بخواهید. شک نکید چیزهایی می‌شنوید که غافلگیرتان خواهد کرد.
و در آخر...
الگوی خوبی باشید
هیچ کس برای حرف و توصیه‌ی انسان دورو و متظاهر ارزشی قائل نیست، پس تمام سعی‌تان را بکنید که حرف و عمل‌تان یکی باشد. مطمئن باشید که کارمندان رفتار شما را کاملا زیر نظر دارند و هرگونه تناقض را دست‌مایه‌ی بی‌نظمی و عدم رعایت قوانین محیط کار قرار خواهند داد. مواردی که برای ایجاد تعادل کار و زندگی گفته شد را همواره در نظر داشته باشید. حتما به حریم خصوصی کارمندان خود احترام بگذارید و در ساعات غیرکاری ، حتی در مواقع اضطراری، به هیچ عنوان از آنها نخواهید که کارهای شرکت را انجام دهند.